Sự Trỗi Dậy Của Siêu Lừa Ponzi – Charles Ponzi

SỰ TRỖI DẬY CỦA SIÊU LỪA PONZI

Sự Trỗi Dậy Của Siêu Lừa Ponzi được biên dịch từ tác phẩm “The Rise of Mr. Ponzi” một quyển sách bán chạy trong gần 2 thập kỉ qua, hiện đã được biên dịch ra nhiều thứ tiếng. Xuyên suốt quyển sách là bối cảnh cuộc sống Mỹ những năm 1920, mang chút hoài niệm cho người đọc từ câu chuyện của một người nhập cư đặc biệt này.

Phi vụ thế kỷ của Charles Ponzi đã quá nổi tiếng, tuy nhiên câu chuyện đằng sau con người này vẫn chưa có mấy ai kể lại tường tận. Quyển hồi ký do chính Charles Ponzi chấp bút sẽ cho quý độc giả một góc nhìn khác, góc nhìn của người thực hiện phi vụ khám phá những suy nghĩ và lối tư duy của ông trong suốt khoảng thời gian thực hiện phi vụ.

Hơn hết quyển sách còn mang đến bài học cái tâm và cái tầm của một người làm kinh doanh, SG Trading hi vọng đây sẽ là một quyển sách hay trong tủ sách kinh doanh – đầu tư của quý độc giả.

CHARLES PONZI LÀ AI? 

Charles Ponzi được biết đến như một nhà đầu cơ giàu có nhanh chóng vì lừa đảo, nhưng cuối cùng khuynh gia bại sản và chịu tai tiếng để đời vì không ý thức được điểm dừng. 

Trong thế giới đầu cơ có một nhà đầu cơ nhiều lần bị kết tội lừa đảo, bị gắn cho bản chất lưu manh, thành đạt nhanh chóng đến mức không thể ngờ được, nhưng rồi khuynh gia bại sản và chịu tai tiếng để đời vì không ý thức kịp thời được điểm dừng. Người đó chính là Charles Ponzi.

Charles Ponzi khởi nghiệp từ 2,5 USD rồi trở thành triệu phú, sống những tháng ngày vương giả và cuối cùng chỉ còn đúng 75 USD – đủ để thanh toán chí phí mai táng. Nhưng tên tuổi của Charles Ponzi được lưu danh hậu thế bởi gắn liền với một phương thức kinh doanh biểu tượng cho sự liều lĩnh và gian trá. Phát kiến của ông xóa nhòa ranh giới giữa đầu cơ và lừa đảo. Hậu thế nhắc đến ông với tư cách là kẻ lừa đảo nhiều hơn là nhà đầu cơ trứ danh.

KHÁT VỌNG ĐỔI ĐỜI

Tình cảnh khó khăn từ thời trai trẻ đã đưa Ponzi đến với nhận thức, thậm chí một niềm tin mãnh liệt, là có tiền sẽ làm được tất cả. Quyền uy và ma lực của đồng tiền sẽ giúp Ponzi đổi đời. 

Carlos Ponzi là người Italia, sinh năm 1882 và mất năm 1949, sang Mỹ năm 1903 và đổi tên thành Charles Ponzi. Ponzi đổi tên không phải để che dấu gốc gác Italia của mình, mà để hạ quyết tâm đổi đời. “Tôi đến nước Mỹ với 2,5 USD tiền mặt và một triệu USD trong hy vọng. Số tiền mặt ấy biến mất rất nhanh, nhưng hy vọng ấy chưa khi nào rời xa tôi”, Ponzi sau này đã nói như vậy. 

Khát vọng đổi đời đã tạo động lực cho chàng trai trẻ này làm mọi việc để kiếm sống ở nước Mỹ, từ phụ bếp và rửa bát đĩa đến chạy bàn ở các hiệu ăn, chấp nhận ngủ luôn trên sàn nhà bếp để khỏi mất tiền thuê nhà và rất chịu khó học tiếng Anh vì biết rằng ở cái xứ ấy, dù có làm ăn lương thiện hay định lừa đảo thì cũng không thể sử dụng được tiếng mẹ đẻ.

Bốn năm sau, Ponzi bị đuổi việc vì tội dối trá trong sổ sách và hóa đơn chứng từ. Ponzi sang Canada làm thuê cho một ngân hàng và nếu hậu thế coi Charles Ponzi là ông tổ của phương thức lừa đảo đa cấp thì nguồn gốc chính là ở thời kỳ này và ở nơi này. 

Giám đốc ngân hàng ấy, ông Luigi Zarossi, hứa hẹn với những người Italia di cư sang Canada trả lãi 6% cho những khoản tiền gửi của họ trong khi mặt bằng lãi suất chung ở đó chỉ bằng một nửa. Ponzi học được ở Zarossi cách lấy tiền gửi của người sau trả lãi cho tiền gửi của người trước chứ chẳng có ngân hàng nào làm ăn chân chỉ hạt bột mà thu được lợi nhuận đến mức dám trả lãi suất như thế. Ngân hàng Zarossi sụp đổ và vị giám đốc này cuỗm hết tiền gửi của khách hàng chạy sang Mexico. 

Ponzi lại tay trắng và làm giả ngân phiếu 423 USD để có tiền trở lại nước Mỹ, nhưng bị phát hiện và bị phạt tù. Ba năm đếm lịch trong nhà lao không uổng phí đối với Ponzi. Ponzi kết thân với một trùm găng-xtơ Italia, dịch thư cho anh ta sang tiếng Italia và củng cố nhận thức rằng ở trên đời này có tiền thực sự mua tiên cũng được.

Sau khi ra tù, Ponzi kiếm sống bằng công việc bán những quyển danh bạ các công ty, nhưng cũng chẳng được bao lâu. Ponzi nảy ra ý tưởng cho ra đời một tạp chí chuyên về xuất khẩu và vô hình trung thâm nhập vào thế giới đầu cơ.

ĐẦU CƠ TRƯỚC, LỪA ĐẢO SAU

Từ năm 1906, trên thế giới áp dụng cơ chế chuyển đổi phiếu bưu chính trả tiền trước (IRC). Chúng được bán ra ở nước này và có thể đổi thành tem thư ở nước khác. Bản thân chúng không phải là tiền, nhưng nếu bán tem thư đã được đổi ra ở nước khác đi thì lại có thể thu về được tiền. 

Một thương gia Tây Ban Nha đã gửi thư cùng với một phiếu bưu chính như thế cho Ponzi để hỏi về tạp chí xuất khẩu nói trên. Ponzi phát hiện ra rằng phiếu bưu chính ấy chỉ có giá 1 cent ở Tây Ban Nha, nhưng lại có thể đổi về được một tem thư giá 6 cent ở Mỹ. 

Sự chênh lệch đó chẳng khác gì tỷ giá hối đoái giữa các đồng tiền với nhau. Từ đó, Ponzi phát triển thành ý tưởng kinh doanh: mua IRC ở đâu rẻ và đem đến đổi thành tem ở nơi giá cao hơn, rồi bán tem thu tiền. Hợp lý và hợp pháp. Ponzi trở thành nhà đầu cơ IRC như thế. Hậu thế không ít kẻ đầu cơ vào tỷ giá hối đoái, còn Ponzi đầu cơ vào IRC. Ponzi phải lựa chọn như vậy vì làm gì có đủ tiền để đầu cơ vào tỷ giá hối đoái, vì phải gây dựng cơ nghiệp từ chuyện cò con chưa ai từng làm, vì phải tay không bắt giặc.

Điều kỳ lạ và không thể giải thích nổi là rất nhiều người tin vào cách kinh doanh của Ponzi, tin vào lời hứa của Ponzi rằng sẽ nhận được gấp đôi số tiền gửi trong vòng có 90 ngày, không để ý đến là Ponzi kiếm đâu ra nhiều IRC đến mức độ có thể trả được lãi suất cao như vậy trong thời gian ngắn như vậy.

Thu về IRC, làm thủ tục chuyển đổi thành tem thư, rồi lại phải bán tem thư thu tiền – đâu có phải chuyện ngày một ngày hai là xong, đâu có nhẹ nhàng và một mình Ponzi làm nổi, kể cả khi Ponzi thành lập công ty Securities Exchange Company vào năm 1919. Vậy mà vẫn có hơn 40.000 người vẫn giao cho Ponzi 15 triệu USD – tương đương với 150 triệu USD bây giờ. 

Đổ bể là chuyện không tránh khỏi khi chỉ một người gửi tiền muốn rút vốn về mà Ponzi không trả được. Báo chí đưa tin, pháp luật nhòm đến, khách hàng phẫn nộ và toàn bộ hệ thống kinh doanh của Ponzi bị đổ sụp như ngôi nhà dựng bằng các con bài. Khi bị bắt để rồi bị kết án 5 năm tù, người ta chỉ thu về được có 1,5 triệu USD và ở sổ sách chỉ có 27.000 IRC trong khi lẽ ra phải có tới 160 triệu IRC. 

Hậu vận thật bi thảm, nhưng ít nhất thì Ponzi cũng thực hiện được khát vọng cuộc đời và lưu danh ở hậu thế. Ponzi trở thành nhà đầu cơ trứ danh vì đã dùng chính cuộc đời mình để chứng minh rằng, đối với nhà đầu cơ, chẳng có luật lệ nào của nhà nước mà không thể không lách được và chẳng có lý trí nào không thể không bị ru ngủ.

NHỮNG DẤU HIỆU CỦA MÔ HÌNH LỪA ĐẢO PONZI

Mô hình Ponzi là một mô hình lừa đảo đầu tư với hứa hẹn đem lại nhiều lợi nhuận mà rủi ro thấp cho nhà đầu tư. Mô hình lừa đảo Ponzi tạo ra lợi nhuận cho nhà đầu tư cũ bằng cách tìm kiếm nhà đầu tư mới. Mô hình này tương tự với mô hình lừa đảo kim tự tháp vì cả 2 hình thức này đều dựa vào tiền ký quỹ của nhà đầu tư mới để trả lãi cho nhà đầu tư cũ. Đối với cả 2 mô hình lừa đảo này, cuối cùng nó sẽ sụp đổ khi không còn đủ tiền để trả lãi cho toàn hệ thống.

Bất kể dùng loại công nghệ gì để vận hành mô hình Ponzi, các hình thức lừa đảo sử dụng mô hình này đều có các đặc điểm tương tự nhau như sau:

• Cam kết mang lại lợi nhuận cao với ít rủi ro.

• Lợi nhuận ổn định bất kể điều kiện thị trường biến động ra sao.

• Các hình thức đầu tư không được đăng ký với các cơ quan có thẩm quyền có uy tín.

• Các hình thức hoặc chiến lược đầu tư của tổ chức đều được gọi là bí mật hoặc được mô tả rất rắc rối.

• Khách hàng không được phép xem các giấy tờ chính thức cho các khoản đầu tư của họ.

• Khách hàng rất khó để rút tiền ra khỏi tổ chức.

Trên đây là những dấu hiệu của một tổ chức có dấu hiệu lừa đảo, hi vọng quyển sách sẽ giúp ích bạn kiên định trong hành trình đầu tư của mình!

Hãy đặt sách để khám phá về hành trình Sự Trỗi Dậy Của Siêu Lừa Ponzi!

SG Trading

Giá sản phẩm trên Tiki đã bao gồm thuế theo luật hiện hành. Tuy nhiên tuỳ vào từng loại sản phẩm hoặc phương thức, địa chỉ giao hàng mà có thể phát sinh thêm chi phí khác như phí vận chuyển, phụ phí hàng cồng kềnh, …